Thực hiện nhiệm vụ triển khai Đề án “Đổi mới công tác cai nghiện ma túy trên địa bàn tỉnh An Giang” đến năm 2020 theo quyết định số 577/QĐ-UBND, ngày 09/04/2015 của UBND tỉnh An Giang, căn cứ Công văn số 256/UBND-KGVX ngày 18/3/2020 của Ủy ban nhân dân tỉnh về việc thống nhất chủ trương giao cho Sở Lao động - Thương binh và Xã hội triển khai thí điểm “Điểm tư vấn, chăm sóc, hỗ trợ điều trị nghiện tại cộng đồng” năm 2020.
Mục tiêu của Điểm tư vấn là tăng cường sự tiếp cận của người có hành vi sử dụng trái phép chất ma túy, người nghiện, người sau cai nghiện và gia đình họ tới các dịch vụ xã hội và dịch vụ y tế nhằm giảm tỷ lệ tái nghiện, tăng cường sức khỏe và chất lượng cuộc sống của người sau cai nghiện tại các địa bàn trọng điểm ở những địa phương có tỷ lệ tái nghiện và tỷ lệ lây nhiễm HIV cao, làm cơ sở cho việc đề ra các giải pháp, chính sách nhằm nâng cao hiệu quả công tác cai nghiện, phục hồi trên địa bàn tỉnh An Giang.
UBND phường Mỹ Hòa, thành phố Long Xuyên và UBND xã Phú Thạnh, huyện Phú Tân là hai xã, phường được chọn thành lập Điểm tư vấn, chăm sóc, hỗ trợ điều trị nghiện tại cộng đồng. Điểm tư vấn phường Mỹ Hòa đặt tại Văn phòng khóm Tây Khánh 4, phường Mỹ Hòa, TP Long Xuyên, Điểm tư vấn xã Phú Thạnh đặt tại Trung tâm Văn hóa thể thao - Học tập cộng đồng xã Phú Thạnh, huyện Phú Tân. Hai Điểm tư vấn có vị trí cách xa trụ sở cơ quan hành chính và thuận tiện trong việc đi lại, trao đổi thông tin của người dân, tránh được tâm lý lo ngại, kỳ thị.
Trong thời gian thực hiện thí điểm, Sở Lao động - Thương binh và Xã hội phối hợp với trường Đại học Y dược thành phố Hồ Chí Minh tổ chức 01 lớp tập huấn về kỹ năng và phương pháp làm việc với người nghiện ma túy cho 32 cán bộ của Cơ sở Điều trị, cai nghiện ma túy và 03 lớp tập huấn về triển khai mô hình “Điểm tư vấn, chăm sóc, hỗ trợ điều trị nghiện tại cộng đồng” cho cán bộ chuyên môn của 11 Phòng Lao động - Thương binh và Xã hội huyện, thị, thành phố và cán bộ điểm tư vấn của UBND phường Mỹ Hòa, TP Long Xuyên, cán bộ điểm tư vấn của UBND xã Phú Thạnh, huyện Phú Tân. Tổ chức tư vấn cá nhân cho 62 người tại Văn phòng Điểm tư vấn và tại gia đình họ, 07 cuộc tư vấn nhóm cho 28 người. Tổ chức 10 buổi nói chuyện chuyên đề hàng tháng, thu hút 639 lượt người tham dự, qua đó cũng đã giúp cho người dân có thêm kiến thức, nâng cao nhận thức về tác hại ma túy, góp phần tuyên truyền, vận động người thân trong gia đình và bà con, hàng xóm tránh xa tệ nạn ma túy. Tổ chức 44 lượt sinh hoạt định kỳ hàng tuần, có 1.161 lượt người dân tham dự với nội dung vận động người cai nghiện ma túy, người sau cai nghiện ma túy tham gia các hoạt động của các đoàn thể tại xã, phường nhằm giúp họ tự tin hòa nhập cuộc sống và nâng cao sự tự tin của cộng đồng, góp phần giảm kỳ thị và phân biệt đối xử.
Mỗi Điểm tư vấn thành lập được một nhóm tự lực, thành viên là người đã hoàn thành việc cai nghiện ma túy, nhóm có xây dựng nguyên tắc và nội quy hoạt động riêng, các thành viên tổ chức sinh hoạt vào ngày chủ nhật, tổ chức 1 đến 2 lần trong tháng. Điểm tư vấn phường Mỹ Hòa có 15 người sinh hoạt, Điểm tư vấn xã Phú Thạnh có 8 người sinh hoạt thường xuyên. Thành viên tham dự trên tinh thần tự nguyện. Đây là nơi tập hợp, tạo sân chơi bổ ích cho họ, thông qua các hoạt động truyền thông, tiếp cận hỗ trợ từng thành viên để tìm hiểu tâm tư, nguyện vọng của các thành viên, chính họ cũng là cầu nối để tiếp cận những đối tượng khác, từng bước phát triển nhóm và hướng họ đến các hoạt động lành mạnh có ích cho cộng đồng. Đặc biệt có 01 trường hợp ở xã Phú Thạnh, thành viên nhóm tự lực có nhiều tiến bộ, từ bỏ ma túy, có việc làm ổn định với mô hình nuôi ốc trong bồn, Chủ nhiệm Điểm tư vấn giới thiệu và đề nghị hỗ trợ giải quyết cho vay vốn để làm kinh tế.
Điểm tư vấn cũng gặp một số khó khăn như người nghiện và người sau cai nghiện ma túy chưa tự nguyện đến tham gia sinh hoạt, do còn tâm lý né tránh, e ngại và kỳ thị, do đó cần có sự hỗ trợ của lực lượng công an xã, phường đến gia đình để huy động họ tham gia. Người nghiện hiện nay chủ yếu sử dụng ma túy tổng hợp nên công tác tư vấn, hỗ trợ gặp nhiều khó khăn hơn so với người sử dụng heroin hay cần sa. Thành viên Điểm tư vấn chủ yếu là hoạt động kiêm nhiệm, mặc dù đã được tập huấn chuyên sâu, tuy nhiên khi áp dụng vào thực tế tại địa phương vẫn lúng túng, nhất là trong công tác tư vấn, tiếp cận và hỗ trợ người nghiện ma túy và người sau cai nghiện. Do ảnh hưởng của dịch bệnh Covid-19 nên công tác truyền thông nhóm chưa phổ biến rộng rãi đến mọi người dân.
Để phát huy những kết quả đạt được và phổ biến rộng rãi hoạt động của Điểm tư vấn đến mọi người dân, để họ biết, đồng hành cùng chính quyền địa phương hỗ trợ, giúp đỡ người sau cai nghiện tái hòa nhập tốt với cộng đồng, Sở Lao động - Thương binh và Xã hội tiếp tục duy trì hoạt động thí điểm “Điểm tư vấn, chăm sóc, hỗ trợ điều trị nghiện tại cộng đồng” trong năm 2021.